Beslissende vergaderingen: IPCC Madrid 1995: “Opwarming aarde is mensenwerk”

Op dit moment vindt in Madrid, de klimaattop van de VN plaats. Onder grotere druk dan ooit moeten landen met maatregelen komen om het klimaat te redden. Ook premier Rutte en meerdere ministers en Tweede Kamerleden gaan erheen.

Dit is niet de eerst klimaattop die gehouden wordt. Vierentwintig jaar geleden kwam in diezelfde Spaanse stad voor het eerst het bewijs naar buiten dat de opwarming van de aarde het werk van mensen is. Een beslissende vergadering voor de mensheid, de aarde en politiek.

Over welke beslissende vergadering hebben we het?

De vergadering van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPPC) in Madrid in 1995. Het IPCC maakt deel uit van het milieuprogramma van de Verenigde Naties. Dit programma evalueert de wetenschappelijke kennis over klimaatverandering voor nationale overheden.

Ze wordt gezien als de grootste wetenschappelijke autoriteit op het gebied van klimaatverandering en is bepalend voor beleid, politieke besluiten en uiteindelijk ook van grote invloed op ons dagelijks leven.

Waarom was die meeting zo beslissend?

Tijdens de meeting brachten wetenschappers voor het eerst naar buiten dat de mens invloed heeft op de opwarming van de aarde. Deze conclusie werd getrokken nadat drie werkgroepen klimaatverandering hadden onderzocht.

De eerste groep, die zich bezig hield met de wetenschappelijke aspecten van het klimaat, verklaarde dat koolstofdioxide (het broeikaseffect), de belangrijkste bijdrage is aan antropogene (menselijke) belasting aan klimaatverandering. De tweede groep beoordeelde of de effecten van de opwarming van de aarde een bedreiging vormde voor de mensheid, en de derde onderzoeksgroep verstrekte informatie aan landen om beslissingen te nemen die zij het meest geschikt achten voor hun specifieke omstandigheden.

Wat leidde tot die beslissing?

Ook al zijn er aanwijzingen voor de invloed van menselijke activiteiten op de klimaatverandering, tot op dat moment, december 1995, is nog niet bewezen dat het broeikaseffect door de mens wordt veroorzaakt. Hierdoor voelen vele politici zich niet geroepen om ingrijpende maatregelen te nemen om het klimaat te redden.

Een beladen meeting

De vergadering van het IPCC is beladen. 177 afgevaardigden uit 96 landen en 28 wetenschappers komen bij elkaar, elk met totaal verschillende belangen. Sommige zijn milieuactivisten. Anderen komen van de industrie, waaronder afgevaardigden van de Saudische en Koeweitse olie-industrie. Maar de grote vraag die boven de conferentie hangt is puur wetenschappelijk. Heeft de mens invloed op de opwarming van de aarde?

Een kleine groep van wetenschappers neemt de leiding in het opstellen van een verkorte versie van het wetenschappelijke rapport. De verkorte versie is een samenvatting voor beleidsmakers, en daarom van grote invloed op politici, media en de algemene opinie.

Conclusie

Die samenvatting leidt tot felle debatten. Met name Saudi Arabië en Koeweit zijn er op gebrand dat de uitlatingen over klimaatverandering afgezwakt worden . Vooral moet er gewezen worden op de onzekerheid van de herkomst van die verandering, vinden ze.

Toch lukt het om tot een gezamenlijke conclusie te komen. En die luidt:

“The balance of evidence suggests a discernible human influence on global climate.”

Het woord discernible (waarneembaar) is toegevoegd op verzoek van Saudi Arabië en Koeweit.

Maar die kleine afzwakking neemt niks weg van de impact van de boodschap: mensen dragen bij aan de opwarming van de aarde. Dus als we die willen stoppen zullen we daar ook zelf iets aan moeten doen.

Wat waren de gevolgen?

Media, politici en publieke opinie duiken bovenop de conclusie. Dat we zelf schuld zijn aan global warming betekent dat er actief maatregelen genomen moeten worden. Dit leidt onder andere tot het verdrag van Kyoto, waarin landen zich committeren tot het reduceren van CO2 emissie.

Maar ook klimaatsceptici roeren zich. Ze vinden dat de wetenschappers zich onder druk hebben laten zetten en dat er wetenschappelijk gezien veel meer onzekerheid is over de menselijke invloed dan uit het statement blijkt.

Klimaatsceptici claimen dat de uitkomst van IPCC 1995 een hoax is, onder andere via YouTube

Hoe dan ook is sinds die roerige meeting in november 1995 klimaat hét thema van deze tijd. En ook dit jaar vindt er weer een klimaattop plaats in december.

Trivia

• Het IPCC ontvangt in 2007 samen met Al Gore de Nobelprijs voor de vrede voor het inzichtelijk maken van de menselijke invloed op het klimaat.
• Het panel is in 1988 opgericht door het VN-milieuprogramma en de Wereld Meteorologische Organisatie.
• Tot nu toe heeft het vijf rapporten geschreven. In 2022 wordt het zesde rapport verwacht.
• Naast veel medestanders heeft het IPCC ook tegenstanders. Zo vindt de één dat het IPCC klimaatverandering overschat, waar een ander juist vindt dat het door de organisatie wordt onderschat.

In de serie “Beslissende vergaderingen” nemen we iedere maand een meeting onder de loep die beslissend was voor de toekomst van de wereld.